Teoretycznie 9 miesięcy ciąży, to czas, w którym Ty, jako przyszła mama, możesz się do macierzyństwa przygotować. W praktyce jednak pracujesz do późnych miesięcy, zajmujesz się wieloma innymi rzeczami i musisz podjąć też decyzje związane z Twoim i twojej rodziny życiem. I tak dalej i tak dalej. I w końcu przychodzi ten dzień, gdy witasz swój największy skarb, wracacie ze szpitala do domu i zaczynasz z największą miłością i czułością tym skarbem się opiekować. Niejeden raz pojawia się pytanie jak i czym? Na pytanie „jak” Ci nie odpowiem. Ale na pytanie „czym” już tak. Powiem Ci jak dokonywać dobrych wyborów, aby skóra Twego dziecka mogła uniknąć problemów, aby nie pojawiały się zmiany (a jeśli się pojawią, żebyś nie panikowała, bo pomyślisz „ok. to może być spowodowane tym i tym, wiem co mam zrobić”). Na chłodno i bardzo rygorystycznie ocenię kosmetyki do pielęgnacji dzieci. Bo ich bezpieczeństwo, to Twój spokój ducha i zadowolenie – a na tym mi najbardziej zależy
Zacznijmy od tego jaka jest skóra dziecka i czym różni się w swoim funkcjonowaniu od skóry dorosłego. To właśnie tu w podstawach leżą rozwiązania dylematów i problemów
Rozwój dziecka jest podzielony na okresy. W każdym z nich skóra jest inna, rozwija się. Zmiany w niej zachodzą już od 1 (pierwszej !!!) doby życia noworodka.
Etapy rozwoju dziecka
•Okres noworodkowy 0-28 dnia życia
•Okres niemowlęcy od 1-go miesiąca do ukończenia 1-go roku życia
•Okres poniemowlęcy 2-3 rok życia
•Okres dziecięcy 4-12 roku życia
Czym różni się skóra dziecka od dorosłego?
Można powiedzieć, że w podstawowej budowie niczym, ma te same warstwy: naskórek, skórę właściwą, tkankę podskórną. Ale żadna z nich nie jest do końca wykształcona, w związku z tym nie pełnią całkowicie swoich funkcji. W następstwie takiej budowy, skóra nie pełni swojej podstawowej roli: ochrony. I to stanowi o różnicach w pielęgnacji.
Już w pierwszej dobie zachodzą zmiany w skórze dziecka
Tak, już w pierwszej dobie na skórze twojego malucha dochodzi do zmian. Dlaczego? Ponieważ, gdy maluch jest w twojej macicy, jego skórę pokrywa maź płodowa (składająca się w 80% z wody, po 10% z białka i tłuszczów). Dzięki zawartości kwasu linolowego (tego najbardziej lubianego przez skórę) stanowi ona barierę przed zakażeniami oraz czynnikami zewnętrznymi, zabezpiecza skórę płodu przed maceracją płynem owodniowym, a także umożliwia łatwiejsze wydostanie się noworodka przez kanał rodny.
Po porodzie, skóra musi się przystosować do zmiany warunków polegających na braku mazi. Na czym te zmiany polegają? Oprócz braku mazi, pojawia się kontakt z ubrankami, nowe warunki funkcjonowania, zdecydowanie bardziej suche niż w trakcie ostatnich 9 miesięcy.
Jak to wygląda w praktyce? Przystosowanie się skóry noworodka do nowych warunków objawia się pojawieniem się rumienia, a po paru dniach drobnopłatowym łuszczeniem wierzchniej warstwy naskórka przede wszystkim po bokach tułowia, w pobliżu kostek i nadgarstków. Procesy te mają charakter fizjologiczny i przemijają. Jeśli zauważasz coś takiego u dziecka, nie panikuj, poczekaj kilka dni. Jeśli zmiany nie znikają, wtedy zacząć szukać wsparcia.
Skóra noworodka i niemowlęcia
Skóra dziecka do 1 roku życia jest niedojrzała i delikatna, co skutkuje obniżoną wytrzymałością na różnego rodzaju podrażnienia, infekcje i urazy zewnętrzne. Warstwa rogowa naskórka ma dużo większą przenikalność oraz charakteryzuje się nadmierną wrażliwością na bodźce z zewnątrz i czynniki chemiczne. Z tego powodu też funkcja ochronna skóry nie jest do końca sprawowana. Kolejna ważna kwestia to obecność licznych naczyń krwionośnych, przez które noworodek i niemowlę mogą tracić ciepło, bo procesy termoregulacji jeszcze nie są wykształcone. Ma na to wpływ również nie w pełni ukształtowana tkanka podskórna. Po urodzeniu tkanka tłuszczowa stanowi 16% masy ciała, natomiast po upływie pół roku, wartość ta wzrasta do 25%
Jedna z ważniejszych różnic dotyczy gruczołów łojowych u noworodka i niemowlęcia
Ach te gruczoły łojowe, przez całe nasze życie pełnią wazne funkcje, ale jednocześnie sprawiają tyle problemów. Dziecko rodzi się z właściwie ukształtowanymi gruczołami łojowymi, które wykazują wyższą aktywność w stosunku do osoby dorosłej. Jest to związane z pobudzeniem gruczołów dziecka przez hormony matki. Takie zjawisko objawia się wystąpieniem niewielkich białych bądź żółtych krostek w okolicach nosa i policzków w wyniku przerostu gruczołów łojowych. Po upływie kilku tygodni grudki samoistnie znikają.
Wydzielanie łoju zmniejsza się jednak w ciągu pierwszych tygodni i prawie całkowicie zanika, co prowadzi, do znanego Ci zjawiska braku równowagi hydrolipidowej (jeszcze większej, bo i tak na skórze dziecka na początku to niełatwe zadanie), w konsekwencji pojawia się suchość skóry, która może skończyć się atopowym zapaleniem skóry (ale o tym później w ciągu tego tygodnia)
Podsumowując najważniejsze różnice w budowie skóry wiążące się z pielęgnacją:
•Skóra małego dziecka jest cienka i nie w pełni dojrzała, co osłabia jej funkcję ochronną oraz czyni ją bardziej wrażliwą
•Nasilona przepuszczalność skóry zapewnia łatwiejszą drogę przenikania dla bakterii, grzybów, toksyn, wirusów, leków jak również preparatów do pielęgnacji takich jak dermokosmetyki, detergenty czy kosmetyki. Wzmożona przepuszczalność to również zwiększona przeznaskórkowa utrata wody.
• Zaburzona jest też ochrona przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych (mniej barwnika) – do tego jeszcze wrócimy
•Skóra okresu noworodkowego, niemowlęcego i małego dziecka nie jest odporna na czynniki mechaniczne, tzn. wszelkiego rodzaju otarcia, zadrapania czy urazy
Co dalej?
W ciągu trzech lat w skórze dziecka zachodzi wiele procesów, na skutek których pod względem strukturalnym i funkcjonalnym zaczyna ona przypominać skórę dojrzałego organizmu. Jednak pełny rozwój skóry młodego organizmu trwa do momentu nadejścia etapu dojrzewania płciowego. Dopiero wtedy w pełni zostają zatarte różnice w funkcjonowaniu i anatomii w porównaniu ze skórą osoby dorosłej
Co to oznacza dla nas w kwestiach pielęgnacyjnych?
1.Najważniejszym aspektem jest utrzymanie równowagi hydrolipidowej – szczególnie w przypadku częstych kąpieli i pielęgnajci skóry po nich
2.Bardzo ważna jest ochrona skóry dziecka przed słońcem, wiatrem, mrozem i innymi szkodliwymi substancjami
3.Musimy zadbac też o to, w czym pierzemy rzeczy naszego dziecka, ale też co my mamy na sobie, bo dzieci mają z tym kontakt
O tym wszystkim i wielu innych tematach w ciągu całego tygodnia tu na blogu, ale też na fanpage Skin Ekspert i na grupieMam zdrową piekną skórę ze Skin Ekspertem.
Agnieszka Zielińska
Twój Skin Ekspert